به نقل از «آفتاب»

ایران بیطرفی حقوقی خود را بین اوکراین و روسیه حفظ کرد

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۸۳۷۱۳

آفتاب‌‌نیوز :

محسن بهاروند، حقوقدان و دیپلمات در یادداشتی با عنوان «ایران و ادعای ارسال پهپاد به روسیه» نوشت: ایران بیطرفی حقوقی خود را در مورد وضعیت بین اوکراین و روسیه حفظ کرده است.

متن این یادداشت را در ادامه می خوانید:

از دو زاویه می توان به این موضوع نگریست:حقوق بیطرفی، شامل کنوانسیونهای پنجم و سیزدهم لاهه ۱۹۰۷ است و همچنین عرف بین المللی و کنوانسیون چهارم ژنو ۱۹۴۹ و زوایه دوم قطعنامه ۲۲۳۱ است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از نظر حقوق بیطرفی neutrality حقوق بین الملل وظایفی بعهده دولت ثالث در جنگ بین دو کشور گذاشته است که بخش اعظم آن مربوط به قلمرو و سرزمین کشور بیطرف است. قلمرو شامل، زمین، دریا و هوا است. بعنوان مثال در کشور بیطرف:

*پایگاه نظامی یکی از کشورهای درگیر در جنگ در خاک کشور بیطرف برای حمله به طرف دیگر ایجاد نشود

*وسایل ارتباطات نظامی رادیویی یا غیر آن در خاک کشور بیطرف مستقر نشود

*رزمندگانی که به خاک کشور بیطرف پناه می برند خلع سلاح و بجایی دورتر از منطقه درگیری منتقل می شوند

*سلاح و مهمات از قلمرو آن برای استفاده در جنگ عبور نمی کند

*با کشتیهای هر دو طرف برابر برخورد می کند

*با مجروحان، اسرا پناهحویان دو طرف برخورد مساوی می کند

*به هیچیک از طرفین سلاح و مهمات برای استفاده در جنگ فروخته نمی شود. البته این فقره چندان صراحت نداشته و با ورود بخش خصوصی در فروش سلاح دچار برخی تفسیرها شده است.

*اتباع کشور بیطرف در جنگ بعنوان شهروندان حفاظت شده تلقی شده و مورد آزار و نقض حقوق بنیادین قرار نخواهند گرفت.

*کشور بیطرف روابط دیپلماتیک خود را بنفع یکی از طرفین با دیگری قطع نخواهد کرد.

*کشور بیطرف روابط تجاری خود که قبل از بروز مخاصمه مسلحانه با طرفین داشته است همچنان حفظ خواهد کرد و در مورد هیچیک از طرفین تبعیض در حفظ روابط اعمال نمی کند.

با در نظر گرفتن این شرایط بنظر می رسد ایران بیطرفی حقوقی خود را در مورد وضعیت بین اوکراین و روسیه حفظ کرده است.بر خلاف ایران کشورهای غربی با ارسال مستقیم سلاح، نیروی نظامی و تحریم روسیه حقوق بیطرفی را نقض کرده و طرف مخاصمه مسلحانه با روسیه محسوب می شوند. ممکن است استدلال شود که روسیه طرف متجاوز است. این استدلال از نظر حقوقی ناقص محسوب می شود. زیرا تشخیص طرف متجاوز با شورای امنیت است. صرفا قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد می تواند یکی از طرفین را متجاوز اعلام کند که به دلایل روشن تاکنون چنین قطعنانه ای صادر نشده است.

با اینحال ایران همواره در طول وضعیت بین روسیه و اوکراین همواره مواضع اصولی خود را حفظ کرده است. در رابطه با همین مخاصمه با بکارگیری زور در روابط بین الملل مخالفت ورزیده و رسما انضمام بخشی از خاک اوکراین به روسیه را رد کرده و به رسمیت نشناخته است.شاید به همین دلیل است که کشورهای غربی بجای استناد به حقوق بیطرفی به قطعنامه ۲۲۳۱ در مورد ایران استناد می کنند. استناد کشورهای غربی بیش از هر چیز به بند ۴b ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ است.

اولا این موضوع در کانتکس دیگری بین ایران و ۵+۱ مطرح است. این ضمیمه بیانه ای است که توسط کشورهای ۵+۱ به شمول چین و روسیه منتشر شده و قطعنامه منظم شده است حال روسیه که یکی از صادر کنندگان آن بیانیه است خود متهم اصلی در آن است. علاوه بر آن آمریکا به قطعنامه ای استناد می کند که خود از زمان ریاست جمهوری ترامپ ناقض آن بوده است. ایران در زمان انتشار همین بیانیه و انضمام آن‌ به قطعنامه اعلام کرد که زمانبندی را که کشورهای غربی برای تحریم تسلیحات و تحریمهایی که خودسرانه اعلام شده است را قبول ندارد و آن را رعایت نخواهد کرد.

در عین حال نیت مذاکره کنندگان هسته ای در ۲۰۱۵ هر چه بوده است اکنون بند ب ۴ ضمیمه قطعنامه قابل تفسیر بوده و یک قرائت آن می تواند آن باشد که سایر کشورها چنانچه بخواهند اسلحه ای که مورد نظر تحریمهای غربی است به ایران و یا از ایران منتقل کنند باید از شورای امنیت مجوز بگیرند. در این بند صدور و ورود سلاح به ایران ممنوع نیست بلکه کشور طرف ایران لازم است مجوز شورای امنیت را اخذ کند و نهایت امر بزرگترین نقض عدم اخذ مجوز شورای امنیت است که یک کوتاهی اداری محسوب می شود.

بر اساس آنچه گفته شد بنظر می رسد طرف غربی یا هر طرفی که سعی می کند بحث پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین را بزرگنمایی کند، برنامه سیاسی دیگری طراحی کرده است و استناد به این موضوع و بزرگنمایی آن نشانه قصد اقدام سیاسی یا اقدامی شدیدتر علیه ایران می باشد.

ایران هیچگاه قصد نداشته است که روابط تجاری یا دیپلماتیک خود را با یکی از طرفین مخدوش نماید و بنظر می رسد طرف اوکراینی نیز در این زمینه تندروی می کند.

ایران در روابط خود با اوکراین رفتاری نکرده است که علیه این کشور طراحی شده باشد ولی متاسفانه اوکراین در این رابطه تندروی بیهوده را برگزیده است.

منبع: اعتمادآنلاین

منبع: آفتاب

کلیدواژه: محسن بهاروند پهپاد ایرانی حمله روسیه به اوکراین کشورهای غربی شورای امنیت کشور بیطرف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۸۳۷۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

غرب واقعیت تعمیق دوستی باکو با مسکو و تهران را نمی بیند/ جمهوری آذربایجان هر روز به روسیه نزدیک تر می شود

به گزارش جماران، دیوید آ. گریگوریان، اقتصاددان کهنه کار صندوق بین المللی پول مستقر در واشنگتن و جورج منشیان، تحلیلگر سیاست مستقر در آتن، متخصص در قفقاز و خاورمیانه و محقق در موسسه دفاع و امنیت واشنگتن در نوشتاری برایGeopoliticalfuture نوشتند:

در ژئوپلیتیک، همه چیز به ندرت در واقعیت همانطور است که به نظر می  رسد.  تعداد بسیار کمی از نقاط روی زمین این نکته را بهتر از جمهوری آذربایجان نشان می دهند، یک کشور مستبد نفت خیز که بین روسیه و ایران قرار گرفته و خود را به عنوان یک کشور مسلمان سکولار معرفی می کند.

از منظر سیاستمداران آمریکایی و اروپایی که اشتهای زیادی به خاویار سیاه دارند، آذربایجان یک متحد ارزشمند برای غرب است. ظاهراً این کشور اهرمی را علیه نفوذ روسیه و ایران در قفقاز فراهم می کند و اغلب به عنوان دوست اسرائیل نام برده می شود و تقریباً 60 درصد نفت مورد نیاز اسرائیل را در ازای خرید تسلیحاتی که در جنگ با ارامنه مصرف می شوند، تامین می کند.  اغلب در این محاسبات شبکه پیچیده ای از روابط بین رژیم آذربایجان در باکو و حاکمیت های  روسیه و ایران نادیده گرفته می شود.

رابطه آذربایجان با روسیه بارزترین و البته مخرب ترین بخش است. باکو وارد شراکت راهبردی با مسکو شد که با بیانیه «تعامل متفقین» در فوریه 2022 تثبیت شد، درست دو روز قبل از حمله روسیه به اوکراین. این اتحاد گسترش یافته و شامل تبادل اطلاعات و تجارت هیدروکربن می شود و به آذربایجان اجازه می دهد تا با ارسال نفت و گاز روسیه به اروپا تحریم های غرب را به سخره بگیرد.

در حالی که حمایت جمهوری آذربایجان از تمامیت ارضی اوکراین در برخی مواقع پر سر و صدا بوده اما تعاملات مالی و سیاسی رو به رشد با مسکو آشکار شده است. آذربایجان به روسیه برای دور زدن تحریم ها کمک می کند و یکی از چهار مقصد اصلی الیگارش های روسی در طول جنگ اوکراین بوده است.

 علاوه بر این، رژیم باکو از تلاش‌های میانجی‌گری روسیه بین ارمنستان و آذربایجان حمایت کرده و در عین حال ابتکارات ایالات متحده و اتحادیه اروپا را رد کرده است. باکو همچنین از میانجیگری ایران بر اساس موضع تهران مبنی بر اینکه مناقشات منطقه ای باید «بدون دخالت کشورهای غیرمنطقه ای و غربی» حل و فصل شود، استقبال کرده است.

 روابط آذربایجان با ایران در مقاطعی تیره شده است. تهران نسبت به موارد متعددی از جمله استفاده از پهپادهای ساخت اسرائیل توسط نیروهای مسلح آذربایجان در منطقه مورد مناقشه آرتساخ ابراز نگرانی کرده است.

 با این حال، تحولات اخیر نشان دهنده گرم شدن روابط بین آذربایجان و ایران است که باید سیاستگذاران در غرب و به ویژه آنها در اسرائیل را نگران کند. در 7 اکتبر 2023 مصادف با حمله حماس به جنوب سرزمینهای اشغالی، جمهوری آذربایجان و ایران توافقنامه‌ای را درباره کریدور ارس امضا کردند. این پروژه که شامل ساخت یک بزرگراه و یک پل راه آهن است، برای اتصال آذربایجان و منطقه آن نخجوان از طریق خاک ایران طراحی شده است.

 قرارداد کریدور ارس بخشی از عادی سازی گسترده تر بین ایران و آذربایجان است، از جمله توافق نامه های مهمی که از سپتامبر 2023 امضا شده است. علاوه بر این، گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد ایران در سرزمین هایی که آذربایجان در طول جنگ 2020 و پس از آن با ارمنستان به تصرف خود درآورده است، سرمایه گذاری خواهد کرد. علاوه بر این، جهش قابل توجهی (33 درصد در 9 ماهه نخست سال 2023) در تجارت ریلی ایران و آذربایجان وجود داشته و کارشناسان رشد بیشتر تجارت دوجانبه را پس از تکمیل کریدور ارس پیش بینی می کنند.

اما این همه ماجرا نیست. در 7 ژانویه 2024، ایران و آذربایجان توافقنامه ای را در مورد ساخت راه آهن رشت - آستارا با هدف از بین بردن شکاف دیرینه در کریدور حمل و نقل بین المللی شمال - جنوب موسوم به INTSC نهایی کردند.   

کریدور حمل و نقل بین المللی شمالی – جنوب ، یک کریدور 7200 کیلومتری است که مسیرهای جاده ای، ریلی و دریایی را در بر می گیرد . این کریدور دومین شهر بزرگ روسیه، سنت پترزبورگ، را از طریق آذربایجان و ایران به بندر بمبئی، هند وصل می کند و کانال سوئز را دور می زند.

 این کریدور  به عنوان کانالی برای روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب، جایگزینی مسیرهای تجاری اروپا و گسترش نفوذ اقتصادی خود در جنوب آسیا پیش‌بینی شده بود. این کریدور حمایت مالی دولت پوتین را به‌ویژه در تأمین مالی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا جلب کرده است.

 تکمیل قریب‌الوقوع راه‌آهن رشت-آستارا در آستانه افزایش تجارت بین روسیه، ایران و آذربایجان است. کارشناسان پیش بینی می کنند که حجم کل محموله های حمل و نقل ریلی به تنهایی تا قبل از سال 2030 به حداقل 15 میلیون تن در سال خواهد رسید.

 نقش آذربایجان به عنوان یک تسهیل کننده، موقعیت روسیه را در جنگ علیه اوکراین تقویت خواهد کرد.  این کریدور پتانسیل بسیار زیادی را برای اقتصاد روسیه ارائه می‌کند و امکان دسترسی مسکو را به شرکای تجاری مهم می‌دهد تا بودجه بیشتری را برای کمپین خود در اوکراین فراهم ‌کند.

 این ابتکار برای ایران نیز اهمیت قابل توجهی دارد و راهی برای دور زدن تحریم های غرب و ایجاد ارتباط مستقیم زمینی با روسیه، متحد اصلی، ارائه می دهد. تکمیل این کریدور می تواند ایران را از انزوا خارج کند و آن را به یک مرکز تجاری بزرگ در اوراسیا تبدیل کند.

تحت رهبری خانواده علی اف، آذربایجان از سال 1993 به عنوان یک رژیم استبدادی که به دلیل عدم برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه، سرکوب مخالفان سیاسی و زندانی کردن روزنامه نگاران و فعالان مشهور است، فعالیت می کند. تمایل باکو برای باقی ماندن به عنوان یک شریک انرژی برای اروپا و یک تامین کننده برای اسرائیل، بخش مهمی از تلاش این رژیم برای تضمین مشروعیت داخلی و خارجی است.

نویسندگان این مطلب در ادامه نوشتند؛ بنابراین، سیاستگذاران غربی با یک سوال مهم روبرو هستند: آیا صرفاً برای اطمینان از دسترسی به ذخایر نفتی رو به کاهش باکو، نادیده گرفتن روابط اقتصادی و مالی عمیق آذربایجان با روسیه و ایران، همراه با سابقه افتضاح حقوق بشری آن، موجه است؟

در پایان این مطلب آمده است: ادامه روابط با آذربایجان، علیرغم رویه های اقتدارگرایانه آن، می تواند برای اسرائیل نیز کوته بینانه باشد. زمان آن فرا رسیده است که رهبران اسرائیل نگرانی های اخلاقی مرتبط با حمایت از آذربایجان در برابر ارمنستان را بپذیرند.